خاورشناسان و استادان تاریخ علوم و تاریخ طب در اروپا و آمریکا
نیز درباره اصول قضایای علمی طب قدیم و تفسیر نظرات و معتقدات قدما، تحقیق
کرده و کتابهای متعددی در این رشته نگاشتهاند؛ ولی نظر به مشکلاتی که
در راه دسترسی به منابع اصلی و فهم این مطالب وجود دارد، بعضاً موفق به
تطبیق دانش مزاجشناسی با علم روز نشده و شرح و تفسیر آن را در نوشتههای
خود ناتمام گذاشتهاند.
در اواخر قرن نوزدهم میلادی ۱۷۹ نفر از دانشمندان بزرگ کشور فرانسه به ریاست افتخاری (دانشمند و محقق فرانسوی)، اقدام به تهیه و تنظیم یک دایرهالمعارف صد
جلدی در رشتههای مختلف دانش پزشکی نمودند. تحقیقات وسیع دشامبر در طب قدیم
ایران و یونان، منجر به تحریر مقالهٔ مفصلی تحت عنوان «مزاج» در آن دایرهالمعارف گردید. در این مقاله دشامبر فقط مزاجهای دموی،
بلغمی، صفراوی و سوداوی را که فهم آن سهل و آسان بوده مورد بحث قرار داده و
در خصوص مزاجهای گرم و سرد و تر و خشک که فهم و تفسیر آنها مشکل بوده،
چیزی ننوشته است. در واقع، موضوعی را که اساس طب قدیم بر آن استوار
میباشد، مسکوت گذاشته است.
، یکی از بزرگترین استادان تاریخ علوم در قرن حاضر، در کتاب مینویسد:
با همه این اوصاف به نظر می رسد محمد کمالی نژاد تا حد قابل توجهی از این خصوصیت(اشراف نسبی به طب مدرن و متون و طب قدیم) برخوردار باشد.