نجوم چیست؟

---

کلمه نجوم جمع نجم به معنی ستارگان است. اما واژه astronomy یعنی معنی کلمه نجوم به زبان انگلیسی از دو واژه‌ی یونانی، آسترون به معنای ستاره و نوموس به معنای قانون گرفته شده است. علم نجوم در واقع مطالعه‌ی حرکات، ساختار، تکامل و سرنوشت اجرام آسمانی است. علم نجوم در مسیر تحول خود به کشف بسیاری از قوانین حاکم بر اجرام آسمانی نایل امده است. ولی باید گفت که کار تحقیق و پژوهش در این باره هرگز پایان پذیر نیست. زیرا با پیشرفت تکنولوژی، در هر زمان به اسرار تازه‌ای از جهان آفرینش دست می‌یابیم.
Astronomy : Astron + Nomos
علم نجوم پاسخ به سوالات و چراهای آدمی درباره‌ی جهان افرینش و ماهیت آن است. از دیدگاه دیگر علم نجوم عبارت است از مطالعه‌ی تکامل طبیعی و مادی اجرام و اجسام آسمانی، در هر زمان و مکان معین. به این ترتیب نجوم با مباحث نظری و فلسفی پیوند بسیار نزدیکی پیدا می‌کند.
تقسیمات علم نجوم
1ـ هیئت و نجوم Astronomy
به طور کلی درباره‌ی حرکت اجرام آسمانی بحث می‌کند.
2ـ اخترفیزیک Astrophysics
درباره‌ی ساختار، خواص فیزیکی، ترکیب شیمیایی و تحولات درونی ستارگان بحث می‌کند و به مطالعه‌ی حرکات ظاهری و حقیقی ستارگان و تعیین مواضع آن‌ها نیز می‌پردازد. این بخش خود شامل دو قسمت است:
الف) اخترفیزیک کاربردی Applid astrophysice
عمدتا به طراحی ابزار و وسایل نجومی می‌پردازد و مطالعه‌ی کاربردی روش‌های اخترشناسی مورد نظر است.
ب) اخترفیزیک نظری Theoretical astrophysice
که به کمک قوانین فیزیک، پدیده‌های نجومی را توضیح داده و تبیین می‌نماید.
3ـ کیهان شناسی Cosmology
این رشته قوانین عمومی تکامل طبیعی و مادی جهان و ساختار آن را بررسی می‌کند. به عبارت دیگر، جهان هستی را به طور کلی در نظر می‌گیرد و به مطالعه‌ی آن می‌پردازد. دو موضوع مهم مورد مطالعه‌ی کیهان شناسی، بررسی وضع کهکشان‌ها، نواختران و مساله‌ی اساسی انبساط جهان است.
4ـ کیهان زایی Cosmogony
درباره‌ی چگونگی پیدایش و منشا کیهان بحث می‌کند. مسایل مربوط به پیدایش، تحول و تکوین عالم، در قلمرو مطالعات کیهان زایی است.